Peter Ørntoft is de Deense designer achter de spraakmakende Infographics in context van een paar jaar geleden en een heuse infographics-autoriteit. We polsten bij Peter of er na de hype van een paar jaar terug nog leven in dit contentformat zit. Wat met fake news? Hoe ziet zijn ideale briefing eruit? En nog veel meer.
Vragen klanten soms een infographic terwijl ze iets anders bedoelen?
Peter Ørntoft: “Veel klanten komen naar me toe met de vraag: ‘We hebben een infographic nodig’. Zo’n vraag kan vele ladingen dekken. Ik zie het als een tool, zoals typografie of een illustratie, om een contentstuk te ondersteunen. Het is een brede paraplu met verschillende disciplines: data visualisatie, kaarten maken, iconografie,… Net omdat het verschillende disciplines omvat, zie ik dat klanten soms een verkeerd beeld hebben van wat het is. Ze kunnen evengoed zeggen: ‘We hebben een grafiek nodig of een visuele voorstelling van het onderwerp’. Terwijl een infografiek meer is door het verhaal die het vertelt.
Het onderwerp moet op zichzelf ook interessant zijn, als je reacties wil. Je kunt niet verwachten dat mensen gaan reageren op een goed ontworpen infografiek, als het onderwerp an sich niet interessant is.”
Wat is jouw ideale briefing?
“Bij een ideale briefing beschikt de klant al over de data en/of content die men wil vertalen naar een infografiek. De klant weet wat belangrijk is, wat de belangrijkste boodschap is en wat men ermee wil bereiken. Idealiter vertrouwt de klant mij als designer een stuk beslissingsmacht toe om keuzes te maken.”
Waar gaat het fout met briefings?
“Vaak gebeurt het dat klanten pas beginnen met de content of de boodschap die ze willen geven als ze mijn eerste visuals hebben gezien. Omdat ze dan een zicht krijgen op de richting die het uit kan gaan. Het probleem daar is vaak dat de klant vergeet budget te voorzien voor die periode van reflectie en van zoeken.”
Je project staat of valt met de dialoog met de klant. Ik geef er de voorkeur aan om met de ‘decision makers’ samen te werken in plaats van met een projectmanager, omdat je dan sneller tot de kern, tot de visie van het gevraagde contentstuk komt. Er zit minder ruis op de lijn.
We kennen jou van de Infographics in context. Hoe kwam dit tot stand?
“Elk jaar maken opiniebureaus lijstjes van thema’s waarmee de Denen bezig zijn. Ik ben zelf geïnteresseerd in politiek, wat er gebeurt in de samenleving, en in data visualisatie… Ik wilde mijn interesses samen brengen in één project en complexe data tonen op een manier die het publiek gemakkelijk kon begrijpen.
Toen werd data visualisatie vooral gebruikt in kranten of in jaarverslagen. Het was geen gebruikelijke designer tool.
Context was het sleutelwoord in dit project. Ik kwam op het idee om de context van de data te gebruiken om de data te visualiseren. In plaats van andersom, waarbij data visualisatie wordt gebruikt om de context duidelijk te maken. ”
Waarom koos je voor fotografie?
“Fotografie vond ik de beste manier om de echtheid van het onderwerp te tonen. Als ik had gekozen om de vrouw met hijab als illustratie te tonen, dan zou die echtheid door allerlei filters vervormd raken. Een illustratie zou nooit dezelfde indruk op het publiek gemaakt hebben.
Ik gebruikte zo voor elk thema het onderwerp van het onderzoek als infografiek. Ik objectiveerde letterlijk de data.
De keuze voor fotografie of een andere visuele aanpak hangt af van de visie van het project. Je kunt fotografie gebruiken omdat het een letterlijke vertaling is van je onderwerp, maar evengoed om meer abstracte concepten te visualiseren.
Fotografie heeft ook een emotionele component, die meer resoneert bij je publiek. Maar tegelijk ben ik me ervan bewust dat fotografie niet altijd de juiste keuze is. Soms zegt een cijfer meer dan een foto. Als het heel erg belangrijk is dat de data 100% correct worden weergegeven, dan is fotografie niet de beste keuze. Omdat er te veel ruis kan ontstaan op je boodschap. Om misverstanden bij infographics met foto’s te vermijden, is het erg belangrijk om de juiste cijfers toe te voegen aan het beeld.”
Hoe toegankelijk moet een infografiek zijn?
“Ik kies pas voor fotografie als ook de klant meer gefocust is op de emotionele kant van de cijfers en minder met de 100% getrouwe weergave van de data. Ik vertrouw er ook op dat als de klant kiest voor fotografie, hij ook inzicht heeft in zijn publiek: waar houdt de doelgroep van, gaat het publiek zo’n aanpak begrijpen, … De eindklant is bepalend voor de keuze van vorm. ”
Ben je verrast door reacties op je werk?
“Bij de Infographics in context was ik wel verrast door de vele aandacht die het trok. Persoonlijk vond ik het beeld met de vrouw in hijab niet het interessantste. Ik vond het veel interessanter om bacteriën te kweken in een labo (lacht).”
Heb je al aan zelfcensuur gedaan?
“Niet echt. Op voorhand iets uitsluiten past niet bij mijn manier van werken. Ik hou van een rationele aanpak, ik ga niet provoceren om aandacht te trekken. Dat is niet mijn stijl. De beelden die ik kies moeten de data visualiseren, zonder dat mijn persoonlijke mening naar voren komt. Als ik een penis zou tonen, dan moet er een reden voor zijn.”
Hoe overtuig je klanten van je keuzes?
“In de conceptuele fase communiceer ik heel open met de klant. Ik toon hen bijvoorbeeld werk van andere, buitenlandse, designers dat me inspireert. Op die manier zien ze de mogelijkheden. Als ik enkel Deense designers zou tonen als referentie, dan zou al mijn werk er altijd minimalistisch uit zien (lacht). Klanten vinden het ook fijn om deel uit te maken van het creatieve proces. Het verhoogt hun betrokkenheid van bij de start.”
Het proces ernaartoe – de dialoog met de klant, het uitspitten van het onderwerp – vind ik interessanter dan het resultaat.
Wie inspireert jou?
“Heel veel andere designers. Zoals Sarah Illenberger. Ik bewonder designers die erin slagen om heel precies een verhaal op een toegankelijke en emotionele manier te vertellen. In die precisie zit de kunst. Dat inspireert me en zet me aan om nieuwe dingen te proberen.”
Durf je risico’s nemen?
“Ik heb gestudeerd in de UK en stage gelopen bij Studio Dumbar in Nederland. Deense klanten zijn geneigd om voor een meer rationele en veilige aanpak te kiezen. Ligt dat aan het feit dat we een klein land zijn, of heeft te maken met ons creatief en cultureel erfgoed, ik weet het niet. In Nederland en in de UK voelde ik meer vertrouwen in designers en hun keuzes, en kon er dus meer.
Mijn meer riskante of interessante projecten realiseer ik met internationale organisaties. Locatie en cultuur spelen dus zeker een rol in het soort vragen dat ik krijg. Daarom werk ik ook niet uitsluitend met Deense opdrachtgevers, om af en toe op creatief avontuur te kunnen gaan.”
Na de hype komt de terugval. Veel marketingblogs verklaren de infografiek dood. Wat vind jij? Of zijn de meeste infographics simpelweg niet goed genoeg?
“Infographics zijn niet dood en zullen ook niet verdwijnen, want het blijft een enorm krachtige manier om een boodschap over te brengen. Anderzijds merk ik dat de hype nu voorbij lijkt, je wordt minder en minder gebombardeerd met infographics. Dat heeft vooral te maken met de natuurlijke levensduur van een trend en het feit dat kapers op de kust de rol van infographics overnemen. Zoals video op social media, bijvoorbeeld.
Het volstaat niet om lukraak wat cijfers te illustreren om dan te spreken van een infografiek. Er moet een concept achter zitten, een reden waarom je net die cijfers bij elkaar brengt, een boodschap die je wil vertellen.
Ik vind dat infographics meer respect verdienen, want cijfers kunnen heel krachtig zijn, zeker als je ze op een goede manier weergeeft. Want misbruik is snel gebeurd en het publiek misleiden met een infografiek is perfect mogelijk.”
Hoe check jij de betrouwbaarheid van je bronmateriaal, in tijden van fake news?
“Het kan nooit de job van de designer zijn om te checken of de data correct zijn. Ik moet mijn klanten daarin vertrouwen, vind ik.
Als ik merk dat het verhaal nog niet goed in elkaar zit is het wel mijn verantwoordelijkheid om de klant erop te wijzen dat het zo niet zal werken. Mensen moeten de waarheid met respect behandelen, vind ik. Altijd. Data zijn voor mij de essentie van de waarheid. Omdat je correct verzamelde data niet kunt betwisten.”
Waar komt een infografiek het best tot zijn recht?
“Ik hou natuurlijk wel rekening bij het ontwerpen waar het te zien zal zijn, maar op zich is elk kanaal geschikt om infografieken op te tonen. Als ik zelf op inspirerende voorbeelden stuit, maakt het mij ook niet uit waar ik ze zie. Print, online, ze werken overal. Maar ik ben wel blij dat we van die trend met de ellenlange infographics verlost zijn!”
Amen.
Meer werk van Peter: http://peterorntoft.com/
